پروژه بررسی ابعاد مولکولی و مورفولوژیکی و فیتوشیمیایی
چکیده
بیش از ۱۳۹ گونه آلیوم در ایران گزارش شده اند که حدود ۳۰ گونه آن بومی خود ایران هستند . در این میان Allium hirtifolium به لحاظ اینکه تاکنون تحقیقاتی از لحاظ مولکولی و یا مورفولوژیکی بر روی آن انجام نشده و تعداد تحقیقاتی که در مورد این گونه خاص در دنیا انجام گردیده, به لحاظ کمی بسیار اندک می باشد, لذا بر آن شدیم تا با جمع آوری این گیاه از نقاط اصلی رویش ان که عمدتا مناطق مرکزی ایران و خصوصاً استان لرستان است, به بررسی ابعاد مولکولی و مورفولوژیکی و فیتوشیمیایی آن بپردازیم. بررسی های ما بر روی این گونه شامل بخش های زیر می باشد:
بخش اول: جمع آوری و نگهداری مواد گیاهی
ابتدا، نمونه های گیاهی از شانزده منطقه مختلف استان لرستان جمع آوری و در مرحله بعد مرکز تحقیقات منابع طبیعی استان لرستان و همچنین پژوهشکده علوم گیاهی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی تعیین هویت گردید و سپس غده ها تا انجام آزمایشات بعدی در یخچال و دمای ۴ درجه سانتیگراد نگهداری شدند.
بخش دوم: بررسی مزرعه ای
غده های آلیوم در آذرماه ۱۳۸۴ در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد در سه تکرار، در هر ردیف ۴ غده از هر اکوتیپ خاص به طور تصادفی انتخاب و سپس با فاصله ۲۰ سانتی متر روی ردیف و ۳۵ سانتی متر بین ردیف کشت شدند.
پس از رویش از سطح خاک، اطلاعات مورفولوژیکی از قبیل طول برگ، عرض برگ، ارتفاع ساقه گلدهنده، تعداد برگ، وزن متوسط غده ها در بوته، تعداد غده در بوته، مدت زمان کاشت تا سبز شدن و مدت زمان کاشت تا گل دهی، در هر بوته اندازه گیری شدند.
بخش سوم: بررسی مولکولی با تکنیک RAPD
الف) کشت در گلخانه: در فروردین ماه ۱۳۸۵ تعداد دو غده از هر اکوتیپ به طور تصادفی انتخاب و در گلخانه دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد، در گلدان کشت شدند و پس از رویش از سطح خاک و پس از حدود ۱۰ روز برگهای جوان چیده شده و سریعاً در داخل یخ به آزمایشگاه بیوتکنولوژی پژوهشکده بوعلی محل انجام آزمایشات مولکولی، منتقل گردید و در فریزر و در دمای ۲۰- درجه سانتیگراد تا زمان انجام آزمایش نگهداری شد.
ب) استخراج DNA : با روش Doyle and Doyle یا Hot CTAB ، DNA ها استخراج و پس از استخراج با دستگاه UVTECH، مشاهده گردیده و عکس برداری شدند. با استفاده از دستگاه اسپکتروفتومتری کیفیت DNA بررسی شد و نسبت جذب ۲۸۰/۲۶۰ اکثر DNA ها بین ۲-۸/۱ بودند که نشان از کیفیت خوب DNA استخراج شده از لحاظ عدم آلودگی به پروتئین و یا DNA و پلی ساکاریدها و … بود.
ج) PCR : با کمک ۲۰ آغازگر ساخت دانشگاه بریتیش کلمبیا که ۱۶ تا از آنها چند شکلی خوبی نشان دادند و براساس روش آدامز (۱۹۹۸),PCR انجام گردید و پس از الکتروفورز ژل اگارز ۵/۱ درصد و عکسبرداری از ژل ها ، با نرم افزار(NTSYS 2/02) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته و براساس الگوریتم UPGMA دندروگرام رسم گردید.
بخش چهارم: بررسی فیتوشیمیایی
از آنجا که اکثر ترکیبات شیمیایی آلیوم ها ترکیبات گوگردی بوده و چیزی حدود ۷۰ % این ترکیبات را هم آلیسین تشکیل می دهد لذا بررسی فیتو شیمیایی بر روی درصد آلیسین در اکوتیپ های مختلف انجام گردید و عصاره موجود در غده های گیاهان به روش بریتیش فارماکوپه, با مقداری تغییرات استخراج و با روش کاهش جذب در طول موج ۳۲۴ نانومتر و پس از اختلاط با ماده ای به نام۴ – مرکاپتو پیریدین میزان آلیسین اندازه گیری شد.
نتایج حاصل از بررسی مورفولوژیک
پس از ترسیم دندروگرام با کمک نرم افزار SAS شش گروه مختلف مورفولوژیک بدست آمد که تنوع موجود در آنها ارتباط زیادی با تنوع جغرافیایی نداشت. تجزیه واریانس و آزمون دانکن، اختلاف معنی داری را در بین بعضی صفات در اکوتیپ ها نشان داد.
فهرست
عنوان
فهرست مندرجات..
فهرست اختصارات
فهرست نمودارها و اشکال
فهرست جداول
چکیده
فصل اول: مقدمه
فصل دوم: گیاهشناسی
۲-۱- گیاهشناسی Allium hirtifolium
۲-۲- انتشار جغرافیایی
۲-۳- کاریولوژی
۲-۴- موارد مصرف
۲-۴-۱- مصارف غذایی
۲-۴-۲- استفاده در طب سنتی
۲-۵- تحقیقات انجام شده در Allium hirtifolium10
۲- ۶- جنس Allium spp. 2 مشخصات عمومی و طبقه بندی
۲-۶-۲- خصوصیات شیمیایی
۲-۶-۳- کاریولوژی
۲-۷- ارزشهای اقتصادی گونه های جنس آلیوم
۲-۸- زیرجنسهای جنس آلیوم
۲-۸-۱- زیر جنس Allium
۲-۸-۲- زیر جنس Rhizirideum15
۲-۸-۳- زیر جنس Melanocrommyum15
۲-۸-۴- زیر جنس Amerallium
۲-۹- مراحل نمو در آلیومها
۲-۹-۱- جوانه زنی بذر
۲-۹-۲- سبز شدن بذور و نمو گیاهان نورسته
۲-۹-۳- دوره جوانی و انتقال به مرحله تولید مثلی
۲-۹-۴- رشد و نمو سالیانه پس از بلوغ
۲-۹-۴-۱- گونه های پیاز دار
۲-۹-۴-۱-۱- گونه های پیازدار با مبدا مدیترانه
۲-۹-۴-۱-۲- گونه های گلدار با مبدا ایرانو تورانی
۲-۹-۴-۳- آلیومهای خوراکی
۲-۹-۵- تکثیر
۲-۹-۵-۱- تکثیر از راه بذر
۲-۹-۵-۲- تکثیر رویشی
۲-۹-۵-۳- کشت بافت در آلیومها
۲-۱۰- اصلاح ژنتیکی در آلیومها و استفاده از گونه های وحشی Allium26
۲-۱۰-۱- بانک های بذر آلیوم در دنیا
۲-۱۰-۲- بانک های ژن آلیوم در دنیا
۲-۱۰-۳- عملیات نگهداری و اصلاحی در مراکز جمع آوری و نگهداری آلیوم ها
۲-۱۱- بررسی تنوع ژنتیکی و عوامل ایجاد تنوع
۲-۱۱-۱- تجزیه کلاستر
۲-۱۱-۲- تجزیه به مولفه اصلی
۲-۱۱-۳- معیارهای فاصله یا شباهت ژنتیکی
۲-۱۲- مراکز تنوع جنس Allium32
۲-۱۳- مصارف مختلف آلیومها در دنیا
فصل سوم: بررسی مولکولی به کمک نشانگرRAPD
۳-۱- نشانگر چیست؟
۳-۲- کاربرد های نشانگرهای مولکولی
۳-۳- انواع نشانگرها
۳-۴- نشانگر RAPD40
۳-۴-۱- مراحل روش RAPD41
۳-۴-۱-۱- استخراج DNA41
۳-۴-۱-۲- تخمین غلظت DNA41
۳-۴-۱-۳- انجام واکنش RAPD
۳-۴-۱-۴- الکتروفورز محصولات PCR
۳-۴-۲- تجزیه داده های RAPD43
۳-۴-۳- تکرار پذیری RAPD43
۳-۴-۳-۱- کیفیت و کمیت DNA
۳-۴-۳-۲- آلودگی بیولوژیک
۳-۴-۳-۳- غلظت آغازگر
۳-۴-۳-۴- غلظت منیزیم
۳-۴-۳-۵- تکرارپذیری نیمرخ های دستگاه PCR44
۳-۴-۳-۶- زمان واسرشته سازی
۳-۴-۳-۷- درجه حرارت اتصال
۳-۴-۳-۸- مدت زمان بسط یا توسعه طویل شدن
۳-۴-۳-۹- دقت کردن در پیپت نمودن
۳-۵- مزایای RAPD
۳-۶- معایب RAPD46
۳-۷- تحقیقات انجام شده با کمک نشانگر RAPD در جنس الیوم
فصل چهارم: نشانگرهای مورفولوژیک
۴-۱- مزایای نشانگرهای مورفولوژیک
۴-۲- معایب نشانگرهای مورفولوژیک
۴-۳- مقایسه مورفولوژیک آلیوم ها
۴-۳-۱- گروه های پیازدار
۴-۳-۲- گروه های ریزوم دار
۴-۳-۳- گونه های آلیوم خوراکی
۴-۴- کاربرد نشانگرهای مورفولوژیک در جنس آلیوم
۴-۵- اساس ژنتیکی بعضی صفات مورفولوژیک در آلیوم ها
۴-۵-۱- برگ و نشاء ها
۴-۵-۲- ساقه گلدهنده
۴-۵-۳- پیاز
۴-۵-۴- گل
فصل پنجم: بررسی فیتوشیمیایی
۵-۱- تاریخچه استفاده از آلیومها در تغذیه و درمان بیماریها
۵-۲- ترکیبات شیمیایی موجود در گیاهان جنس آلیوم
۵-۲-۱- ترکیبات فرار
۵-۲-۲- ترکیبات غیر فرار
۵-۳- تاریخچه شناسایی آلیسین
۵-۴- چگونگی تشکیل آلیسین
۵-۵- روشهای تجزیه و شناسایی اجزاء تشکیل دهنده اسانس و
عصاره های استخراج شده از گیاهان
۵-۵-۱- کروماتوگرافی
۵-۵-۲- کروماتوگرافی لایه نازک (TLC)63
۵-۵-۳- کروماتوگرافی ستون
۵-۵-۴- گاز کروماتوگرافی
۵-۵-۵- طیف سنجی مادون قرمز (IR)64
۵-۵-۶- طیف سنجی ماوراء بنفش (UV) و مرئی (Visible – Spectroscopy)64
۵-۵-۷- رزنانس مغناطیسی هسته (nmr)65
۵-۵-۸- گاز کروماتوگرافی قدام با طیف سنجی جرم (GC-Mass)65
فصل ششم: مواد و روشها
۶-۱- نمونه های گیاهی
۶-۲- دستگاههای مورد استفاده
۶-۳- مواد مورد استفاده
۶-۴- روشها
۶-۴-۱- ارزیابی مورفولوژیکی
۶-۴-۱-۱- مواد و طرح آزمایشی
۶-۴-۱-۲- یادداشت برداری و ثبت خصوصیات
۶-۴-۲- ارزیابی مولکولی
۶-۴-۲-۱- استخراج DNA73
۶-۴-۲-۲- ارزیابی کمی و کیفی نمونه های DNA74
۶-۴-۲-۳- الکتروفورز DNA75
۶-۴-۲-۴- شرایط واکنشهای PCR-RAPD76
۶-۴-۳- ارزیابی فیتوشیمیایی
۶-۴-۳-۱- روش کروماتوگرافی لایه نازک (TLC) در تشخیص وجود آلیسیس
۶-۴-۳-۲- تعیین مقدار آلیسیس به روش اسپکتروفتومتری
۶-۴-۳-۲-۱- آماده سازی پیازهای A.hirtifolium81
۶-۴-۳-۲- نحوه اندازه گیری جذب در دستگاه اسپکتروفتومتری
فصل هفتم: بحث و نتایج
۷-۱- گروه بندی اکوتیپها با نشانگر RAPD85
۷-۲- گروه بندی بر اساس صفات مورفولوژیک
۷-۳- بررسی اکوتیپها از دیدگاه فیتوشیمیایی
۷-۴- مقایسه داده های RAPD و مورفولوژیکی
۷-۵- مقایسه داده های مورفولوژیک و آلیسیس
۷-۶- نتیجه گیری نهایی
۷-۷- پیشنهادات
منابع
خلاصه پایان نامه به زبان انگلیسی
فهرست نمودارها و اشکال
عنوان
شکل۲-۱ . تصویر Allium hirtifolium
شکل۷-۱-(الف).الگوی باندی تکثیرشده نمونه های ۱تا۸ DNA با اغازگ ر۲۶۵
شکل۷-۱-(ب). الگوی باندی تکثیر شده نمونه های۹تا۱۶ DNA با اغازگر ۲۶۵
شکل۷-۱٫ روابط خویشاوندی اکوتیپهای Allium hirtifolium با استفاده از
داده های RAPD
شکل۷-.۲ روابط خویشاوندی اکوتیپهای Allium hirtifolium با استفاده از
داده های مورفولوژی
شکل۷- ۳-(الف ).الیسین موجود د ر اکوتیپهای Allium hirtifolium استخراج
شده بوسیله روش TLCو عکسبرداری زیر UV
شکل۷- ۳-(ب). مقدار الیسین موجود در اکوتیپهای Allium hirtifolium
فهرست جداول
عنوان
جدول۶-۱٫ مناطق جمع اوری نمونه های گیاهی
جدول۶-۲٫ وسایل و دستگاههای مورد نیاز برای بررسی های مولکولی و فیتوشیمیایی
جدول۶-۳٫ مواد مورد نیاز برای بررسی های مولکولی و فیتوشیمیایی
جدول۶-۴-۲-۴٫ اغازگرهای مورد استفاده در بررسی های مولکولی
جدول۷-۱٫ چند شکلی و تعداد ژنوتیپهای جدا شده توسط اغازگرها
جدول۷-۲-(الف). تجزیه واریانس صفات مورفولوژیکی
جدول۷-۲-(ب). مقایسه میانگین صفات مورفولوژیکی با ازمون دانکن
جدول۷-۳٫ الیسین در اکوتیپهای Allium hirtifolium
جدول۷-۴٫ همبستگی صفات مورفولوژیک والیسین
پروژه بررسی ابعاد مولکولی و مورفولوژیکی و فیتوشیمیایی
قیمت : 8500 تومان